Artroplasti

Eklem değiştirme ameliyatı olarak da bilinen artroplasti ile yaralanan eklem yerine metal, seramik ya da plastikten üretilmiş yapay eklem yerleştirilir. Artroplasti işlemlerinde genellikle eklemin tamamı değiştirilmektedir. Ancak nadiren de olsa eklemin sadece hasarlı kısmının değiştirilmesi de tercih edilebilmektedir. Kalça, diz ve omuz eklemleri insan vücudunda en sık değiştirilen eklemler arasında yer almaktadır. Protez olarak da adlandırılan yapay eklemler, doğal eklemler gibi görülür ve onların işlevini yerine getirir.

Artroplasti ameliyatı sonrasında iyileşme süreci kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Kişinin genel sağlık durumu, değiştirilen eklemi, yaşı ve yaşam tarzı iyileşme sürecine etki etmektedir. En sık yapılan artroplasti ameliyatları kalça, diz ve omuza yapılır ancak eklem değişikliği bu bölgeler ile sınırlı değildir. El bileği, dirsek, parmak ve ayak bileğinde yer alan eklemler de artroplasti ameliyatları ile değiştirilebilmektedir.

Artroplasti ameliyatından önce mümkünse tedaviye yönelik farklı yöntemler tercih edilmektedir. Ancak bu yöntemler ile iyileşme sağlanmadığında eklem değiştirme ameliyat gerçekleştirilir. Fizik terapi, ilaç kullanımı, destekleyici ekipman kullanımı, yürüteçler ya da enjeksiyonlar ameliyatsız tedavi seçenekleri arasında yer almaktadır.

Eklemlerde sertleşme ve hareketliliğin kısıtlanması, günlük aktivitelerde zorlanma, eklemlerde meydana gelen şişliklerin geçmemesi gibi belirtiler sonucunda eklemin artroplasti ameliyatı ile değiştirilmesi gündeme gelmektedir. Bununla beraber başta osteoartrit olmak üzere çeşitli artrit hastalıkları, romatizma, kırılma, kalça dizplazisi gibi eklem anomalileri ve kemiğin avasküler nekrozu durumlarında artroplasti ameliyatı gerekebilmektedir.

Artroplasti Süreci

Fizik terapi, egzersiz, beslenme değişikliği ya da destekleyici ekipman kullanma gibi alternatif tedavi seçenekleri başarılı olmadığında artroplasti ameliyatına ihtiyaç duyulmaktadır. Artroplasti ameliyatı öncesinde diğer büyük ameliyatlarda olduğu gibi hastaların EKG’sinin ve göğüs röntgeninin çekilmesi gerekmektedir. Bazı ameliyatların planlanmasında bilgisayarlı tomografi ya da MR gibi gelişmiş görüntüleme yöntemlerinden de yararlanılmaktadır. Kan inceltici gibi düzenli ilaç kullanan kişilerin bu durumdan uzman hekimi haberdar etmesi gerekmektedir.

Ameliyatta kullanılacak olan teknik değiştirilecek olan ekleme göre değişiklik gösterir. Artroplasti ameliyatlarının tamamı genel anestezi ile yapılmaktadır. Bu sayede hastalar işlem sırasında herhangi bir ağrı hissetmemektedir. Açılan kesiler ile hasarlı eklem vücut dışına alınır ve yerine yapay eklem yerleştirilir. Sonrasında açılan kesiler dikişle kapatılır. Ameliyattan sonra hastaların bir süre boyunca ameliyat bölgesini sarması ya da askıya alması gerekebilmektedir. Bazı eklem değişiklikleri minimal invaziv yöntemler ile gerçekleştirilebilmektedir. Bu yöntemler ile ameliyat sonrası iyileşme süreci daha kısa ve konforlu olmaktadır. Ayrıca ameliyat sonrasında daha az iz kalmaktadır.

Ameliyat Sonrası

Değiştirilen ekleme bağlı olarak hastaların bir ya da iki gün hastanede kalması gerekebilmektedir. Ameliyat sonrasında hastaların bir süre boyunca temizlik yapma, duş alma ya da yemek yeme gibi gündelik aktivitelerinde yardım alması gerekebilmektedir. Ameliyat sonrasında dikkat edilmesi gereken çeşitli durumlar vardır. Artroplasti ameliyat sonrasında sağlıklı ve hızlı bir şekilde iyileşme için dinlenme şarttır. Hastaların bir süre boyunca fiziksel aktiviteden uzak durması gerekmektedir. Ayrıca yeni eklemin üzerine aralıklarla buz kompresi uygulamak da iyileşmeye yardımcı olur.

Ameliyat sonrasında yeni eklemin sağlıklı bir şekilde çalışması ve eski hareketliliğini sağlaması için evde yapılacak fizik terapi egzersizleri önerilmektedir. Bu programları düzenli olarak yapmak son derece önemlidir. Bu egzersizler bölgenin kısa sürede iyileşmesinin yanı sıra yeni takılan eklemin de korunmasına yardımcı olmaktadır.

Ameliyat sonrasında hızlı ve konforlu bir iyileşmenin yanı sıra eklemin de problemsiz bir şekilde işlevini yerine getirebilmesi için uzman hekimin önerilerini eksiksiz bir şekilde yerine getirmek gerekmektedir. Artroplasti ameliyatları büyük ölçekli ameliyatlardır. Bu nedenle ameliyat sonrasında kan pıhtılaşması, enfeksiyon, eklemin yerinden çıkması gibi çeşitli komplikasyonlar görülebilmektedir. Bu gibi problemlerin yaşanmaması için uzman hekimin önerilerini harfiyen yerine getirmek gerekir.